Een verklarende lijst met astronomische termen
Het nadir wordt gedefinieerd als het punt direct onder de waarnemer. Het is relatief ten opzichte van de positie van de waarnemer, aangezien het nadir voor iemand in Londen anders is dan voor iemand in Peking of Kaapstad. Gemeten in hoeken is het 90 graden vanaf de horizon. Het tegenovergestelde van het nadir wordt het zenit genoemd.
De zonneweg of dagboog volgt de schijnbare beweging van de zon aan de hemel, zoals gezien door een waarnemer op een vaste positie op aarde. Elke dag volgt de weg een boog, beginnend bij zonsopgang in het oostelijke deel van de hemel en eindigend bij zonsondergang in het westelijke deel. Alleen tijdens de lente- en herfstnachtevening komt de zon precies in het oosten op en gaat hij precies in het westen onder. Tijdens de winterzonnewende is de boog het kortst en het laagst aan de hemel. Vanaf dat moment neemt de lengte van die boog, en daarmee ook de lengte van de dag, toe, en elke opeenvolgende boog staat hoger aan de hemel dan de dag ervoor, totdat tijdens de zomerzonnewende de maximale hoogte en maximale daglengte worden bereikt. Dit proces herhaalt zich vervolgens in omgekeerde volgorde, waarbij tijdens de winterzonnewende opnieuw de kortste, laagste boog wordt bereikt.
Ten noorden van de poolcirkel en ten zuiden van de zuidpoolcirkel komt de zon in de winter gedurende lange periodes niet op en gaat hij in de zomer gedurende lange periodes niet onder. Daardoor kunnen ze in de winter nachten hebben die enkele maanden duren en in de zomer dagen die enkele maanden duren. Tijdens een van deze pooldagen beweegt de zon in een cirkel rond de hemel, van een hoog punt op het middaguur naar een laag punt om middernacht, zonder ooit de horizon te passeren.
De reeks zonnebogen kan worden vastgelegd in een foto met een lange belichtingstijd, een zogenaamde solargraf.
Gerelateerde termen:
• Equinox
• Horizon
• Solstice
• Dag
• Poolcirkel
• Zuidelijke poolcirkel
De horizon is de grenslijn die de lucht van het aardoppervlak scheidt. Op elke plek op aarde zien we slechts een beperkt deel van de wereldbol. De grens tussen wat we kunnen zien en wat we niet kunnen zien, wordt gewoonlijk de horizon genoemd. In de astronomie wordt die definitie als volgt verfijnd: onze eigen positie op aarde definieert een horizontaal vlak, dat loodrecht staat op de neerwaartse richting (die we zichtbaar kunnen maken met behulp van een schietlood). Het snijpunt van dat vlak met de hemelbol definieert onze astronomische lokale horizon. Het horizontale coördinatensysteem maakt gebruik van het horizontale vlak om posities aan de hemel te definiëren. De hoek tussen onze gezichtslijn naar een object en het horizontale vlak wordt de hoogte van het object genoemd; de hoek tussen de projectie van de gezichtslijn op dat vlak en het ware noorden wordt de azimut van het object genoemd.
Gerelateerde termen:
• Altitude
• Azimut
• Rotatie van de aarde
De hemelbol is een denkbeeldige, holle bol met een oneindig grote straal, die gecentreerd kan worden op de aarde, het middelpunt van de zon of een andere geschikte plaats. Hemellichamen lijken vast te zitten aan de binnenkant van de hemelbol, en de planeten, de zon en de maan lijken er langzaam overheen te bewegen. Het wordt gebruikt in bolcoördinatensystemen. De hemelbol lijkt één keer per dag te draaien vanwege de rotatie van de aarde.
Verwante termen:
• Hemelcoördinaten
• Hemelpool
• Horizon
• Zenit
• Dag
In de astronomie (en landmeetkunde) is altitude een hoek in zogenaamde horizontale coördinatensystemen. Die hoek meet hoe hoog een object zich boven de horizon bevindt – als u uw vinger naar het object wijst en vervolgens recht naar beneden naar de horizon beweegt, zal de richting van uw arm zijn veranderd met de hoek die de hoogte aangeeft. Altitude wordt gemeten in graden of in radialen. Een object aan de horizon heeft een hoogte van 0°, en een object dat zich recht boven u bevindt, "in het zenit", heeft een hoogte van 90°. Negatieve hoogtewaarden worden toegekend aan objecten die zich momenteel onder de horizon bevinden – daar meet de hoogtehoek hoe ver het object zich onder de horizon bevindt. Een object dat zich recht onder uw voeten bevindt, "in het nadir", heeft een altitude van –90°.
In andere contexten, zoals in de luchtvaart of atmosferische fysica, is hoogte een maatstaf voor hoe hoog een plaats zich boven een bepaald referentieniveau bevindt. Op aarde wordt hoogte vaak gedefinieerd als de hoogte boven zeeniveau. In deze betekenis wordt hoogte gemeten in een lengte-eenheid, zoals meters.