Glossarium astronomicum

Een halo is een optisch verschijnsel dat wordt veroorzaakt door ijskristallen in de atmosfeer van de aarde. Net zoals breking en reflectie in waterdruppels regenbogen veroorzaken, wordt zonlicht dat door ijskristallen gaat, binnenin deze kristallen gereflecteerd en gebroken, waardoor halo's ontstaan. Halo's kunnen vele verschillende vormen aannemen en kunnen worden veroorzaakt door licht van de zon of de maan. De 22-gradenhalo is een cirkelvormige halo die zich vormt als een dunne lichtband rond de zon of de maan. De geometrie van deze halo is het resultaat van de eigenschappen van de ijskristallen waar zonlicht of maanlicht doorheen gaat in de atmosfeer.

Het woord halo wordt ook gebruikt in andere astronomische contexten, waaronder: galactische halo, donkere materie halo en stellaire halo, die allemaal belangrijke componenten zijn in de structuur van sterrenstelsels.

Gerelateerde termen:
• Donkere materie
• Galactische halo
• Bolvormige sterrenhoop
• Maan
• Regenboog
• Breking
• Sterrenpopulatie
• Zon

De galactische halo is een ruwweg bolvormige verdeling van sterren, gas en donkere materie die zich boven, onder en buiten de schijf van de Melkweg uitstrekt. Sterren in de halo zijn ouder en hebben een lager metaalgehalte dan de meeste sterren in de schijf van de Melkweg. In het gebied rond de zon is slechts een paar procent van de sterren afkomstig uit de halo. In de galactische halo worden ook bolvormige sterrenhopen aangetroffen.

Een onzichtbare halo van donkere materie strekt zich ook uit door en rond de Melkweg en bevat het grootste deel van de massa van de Melkweg.

De meeste andere sterrenstelsels hebben ook halo's.

Gerelateerde termen:
• Galactische uitstulping
• Galactisch centrum
• Galactische schijf
• Sterrenstelsel
• Bolvormige sterrenhoop
• Sterrenpopulatie

De galactische schijf is het schijfvormige deel van de Melkweg dat sterren, gas en stof bevat die in een cirkelvormige, coplanaire beweging rond het galactische centrum draaien. De galactische schijf is erg dun in vergelijking met zijn diameter van ongeveer 100.000 lichtjaar. Hij wordt soms onderverdeeld in twee componenten: de dunne schijf, die ongeveer 1000 lichtjaar dik is, en de dikke schijf, die ongeveer 5000 lichtjaar dik is. Of de dikke schijf een afzonderlijke component van de melkweg is of een uitbreiding van de dunne schijf, is een punt van discussie onder astronomen. De dunne schijf heeft vier spiraalarmen waar de snelheid van stervorming relatief hoog is. De schijf wordt omgeven door een grote galactische halo.

Hoewel de Melkweg goed bestudeerd is, is de precieze structuur ervan nog steeds onderwerp van discussie, met name in de buurt van de kern, waar de grote dichtheid van sterren en de extinctie als gevolg van interstellair materiaal het onderzoek bemoeilijken.

Veel andere sterrenstelsels, waaronder spiraalvormige en lensvormige sterrenstelsels, hebben hun eigen galactische schijven.

Gerelateerde termen:
• Galactische uitstulping
• Galactisch centrum
• Galactische halo
• Sterrenstelsel
• Lichtjaar
• Sterrenpopulatie

Het galactisch centrum is het centrale gebied van de Melkweg (het sterrenstelsel waarin het zonnestelsel zich bevindt), het gebied waar de schijf van de Melkweg omheen draait. Het galactisch centrum maakt deel uit van de galactische uitstulping en bevindt zich op ongeveer 27.000 lichtjaar (8 kiloparsec) van het zonnestelsel, vergeleken met de diameter van de galactische schijf van ongeveer 100.000 lichtjaar (ongeveer 31 kiloparsec).

Het bevat de radiobron Sagittarius A en de compacte radiobron Sagittarius A*, het superzware zwarte gat in het hart van onze Melkweg. Dit zwarte gat, met een massa van ongeveer 4,5 miljoen zonsmassa's, wordt omcirkeld door verschillende jonge, zware sterren. Dit alles wordt omringd door miljoenen oudere sterren die samen de zogenaamde nucleaire sterrenhoop vormen.

Gerelateerde termen:
• Galactische uitstulping
• Galactische schijf
• Galactische halo
• Melkweg
• Sagittarius A*
• Zonnestelsel