Wanneer een astrofysisch object materie accreteert, kan de invallende materie niet rechtstreeks op het object vallen, tenzij deze zich al rechtstreeks naar het aantrekkende object beweegt. Naarmate het invallende object dichter bij het aantrekkende object komt, neemt de component van zijn snelheid die loodrecht staat op de lijn tussen het object en het aantrekkende object toe als gevolg van het behoud van impulsmoment.
In veel gevallen verzamelt de invallende materie zich in een zogenaamde accretieschijf: een wervelende schijf van gas en stof rondom het aantrekkende object. Vanaf de binnenrand van de schijf kan materie op het centrale object vallen. Bij een compact centraal object zal materie die op de accretieschijf valt tijdens het vallen een enorme hoeveelheid energie hebben opgedaan. Omdat deze energie in de schijf wordt opgeslagen, kan de schijf opwarmen tot temperaturen van honderdduizenden of zelfs miljoenen kelvin. Accretieschijven rond de superzware zwarte gaten in het centrum van sommige sterrenstelsels leveren de energie voor actieve galactische kernen (AGN). Deze extreem heldere objecten kunnen helderder zijn dan alle sterren in hun gaststerrenstelsel samen.
Accretieschijven komen voor in verschillende astrofysische situaties, zoals rond superzware zwarte gaten, sterresten, gammastraaluitbarstingen of protosterren.
Gerelateerde termen:
• Actieve galactische kern
• Zwart gat
• Neutronenster
• Protoster
• Stellaire restanten
• Superzwaar zwart gat
• Accretie
• Gammastraaluitbarsting