Glossarium astronomicum

Een ster met spectraaltype “O”. Astronomen identificeren O-type sterren aan de hand van de aanwezigheid van absorptielijnen van geïoniseerd helium in hun spectra. Ze hebben typische (effectieve) temperaturen van meer dan ongeveer 30.000 kelvin (K). In vergelijking met andere sterren zien ze er voor het menselijk oog blauwachtig wit uit, tenzij interstellaire of atmosferische roodverkleuring een belangrijke rol speelt. O-type sterren zijn de heetste en blauwste van de belangrijkste spectrale classificaties. O-type sterren op de hoofdreeks hebben de hoogste massa's (groter dan ongeveer 15 zonsmassa's), de kortste levensduur van waterstofverbranding en worden daarom meestal aangetroffen in en rond stervormingsgebieden.

Gerelateerde termen:
• Waterstoffusie
• Hoofdreeks
• Spectraaltype
• Stervorming
• Roodverkleuring
• Effectieve temperatuur
• Absorptielijn

Sterren worden ingedeeld in spectraaltypen op basis van de kenmerken van hun spectrum.

Voor de meeste sterren is het spectrale type voornamelijk gebaseerd op de temperatuur van het steroppervlak en volgt het een reeks: O, B, A, F, G, K en M, gerangschikt van warmste naar koudste. Deze reeks is onlangs uitgebreid met de koelere types L, T en Y. Deze drie vertegenwoordigen voornamelijk bruine dwergen, maar sommige objecten met spectraaltype L zijn sterren in plaats van bruine dwergen.

Er zijn ook letters om speciale klassen van sterren te classificeren. Koolstofsterren zijn sterren met sterke spectrale kenmerken van moleculen die koolstof bevatten. Deze worden geclassificeerd als type C. S-type sterren zijn een tussenvorm tussen type K of M en C, in die zin dat de oppervlakte-abundantie van zuurstof en koolstof bijna gelijk is. Witte dwergen worden onderverdeeld in een reeks verschillende types op basis van kenmerken in hun spectra; al deze types beginnen met de letter D (DA, DB, enz.). Hete, massieve sterren met brede emissielijnen hebben een reeks types die beginnen met W (WN, WC, WO).

De huidige notatie is een erfenis van de eerste moderne classificatiepoging, ondernomen door de Harvard College Observatory. De klassen, oorspronkelijk aangeduid met de letters A tot en met Q, werden vervolgens herschikt op basis van temperatuur, wat resulteerde in de hoofdtypen die vandaag de dag nog steeds worden gebruikt. De belangrijkste spectrale klassen zijn onderverdeeld en worden aangeduid met de cijfers nul tot en met negen.

De zon is van het spectrale type G2. Aanvullende letters verwijzen naar speciale kenmerken (zoals e voor sterren met heldere emissielijnen), en de lichtkrachtklasse, aangeduid met Romeinse cijfers, kan ook worden gespecificeerd.

Gerelateerde termen:
• A-type ster
• B-type ster
• F-type ster
• K-type ster
• Spectrum
• Ster
• Zon
• G-type ster
• M-type ster
• O-type ster
• Lichtkrachtklasse

Ook bekend als K-ster

Een ster met spectraaltype “K”. Astronomen identificeren K-type sterren aan de hand van de aanwezigheid van zeer zwakke waterstoflijnen, maar sterke lijnen van ijzer- en mangaanatomen in hun spectra. Ze hebben typische (effectieve) temperaturen tussen ongeveer 3700 kelvin (K) en 5200 K. In vergelijking met andere sterren zien ze er voor het menselijk oog oranje-wit uit, tenzij interstellaire of atmosferische roodverkleuring een belangrijke rol speelt. Voorbeelden van K-type sterren zijn Aldebaran, in Stier, en Pollux, in Tweelingen.

Gerelateerde termen:
• Spectraaltype
• Ster
• Roodverkleuring
• Effectieve temperatuur
• Spectraallijn

Ook bekend als B-ster of B-ster

Een ster met spectraaltype "B". Astronomen identificeren B-type sterren door de aanwezigheid van neutrale heliumlijnen samen met waterstoflijnen in hun spectra. Ze hebben typische (effectieve) temperaturen tussen ongeveer 10.000 Kelvin (K) en 30.000 K. Vergeleken met andere sterren lijken ze blauwachtig wit voor het menselijk oog, tenzij interstellaire of atmosferische roodkleuring van belang is. Voorbeelden van B-type sterren zijn Regulus in Leeuw, Rigel in Orion en Spica in Maagd.

Verwante termen:
• Spectraaltype
• Ster
• Roodverkleuring
• Orion
• Spectraallijn

Een ster met spectraaltype "A".

Astronomen identificeren sterren van het A-type door de aanwezigheid van sterke absorptielijnen van waterstof in hun spectra. Ze hebben typische (effectieve) temperaturen tussen ongeveer 7400 Kelvin (K) en 10.000 K. Vergeleken met andere sterren lijken ze wit of blauwachtig wit voor het menselijk oog, tenzij ze beïnvloed zijn door interstellaire of atmosferische roodkleuring.

Sirius, de helderste ster aan de nachtelijke hemel, en Wega, de ster waartegen de helderheid van alle andere sterren wordt gemeten op de schijnbare magnitudeschaal, zijn sterren van het A-type.

Gerelateerde termen:
• Schijnbare magnitude
• Sirius
• Spectraaltype
• Ster
• Roodverkleuring
• Effectieve temperatuur
• Absorptielijn