Glossarium astronomicum

Universele tijd (UT)

Universele tijd, afgekort UT, is een overkoepelende term voor verschillende manieren om de tijd te meten. UT1 is de gemiddelde zonnetijd op lengtegraad nul (de historische locatie van het Royal Greenwich Observatory). De gemiddelde zonnetijd definieert de lengte van een dag als de gemiddelde duur tussen de ene middag (de hoogste positie van de zon aan de hemel) en de volgende. In de praktijk worden de benodigde metingen niet met de zon gedaan, maar met verre astronomische objecten zoals quasars 's nachts.

UTC, Universal Time Coordinated, is een tijdstandaard die is gebaseerd op de tijdmeting van een specifieke grote set atoomklokken (“internationale atoomtijd” of TAI), maar waarbij af en toe extra seconden (“schrikkelseconden”) aan sommige dagen worden toegevoegd om ervoor te zorgen dat UTC en UT1 nooit meer dan 0,9 seconden van elkaar afwijken.

Gerelateerde termen:
• Meridiaan
• Tijd
• Tijdzone

Terug naar de woordenlijst
De tijdzone waarin het historische Koninklijk Observatorium in Greenwich, Groot-Brittannië, zich bevindt, wordt de Greenwich Mean Time-tijdzone genoemd, of ook wel de West-Europese tijdzone. Historisch gezien was Greenwich Mean Time (GMT) de gemiddelde zonnetijd die werd bepaald in het Koninklijk Observatorium en die werd gebruikt als referentiepunt voor scheepschronometers aan boord van schepen. Navigators bepaalden de tijd van hun lokale middag (het hoogste punt boven de horizon dat de zon op een bepaalde dag bereikt) door observaties met behulp van een sextant of soortgelijk instrument en vergeleken deze met de GMT die door hun chronometer werd aangegeven; aan de hand van het verschil konden ze hun geografische lengtegraad bepalen. In het moderne systeem komt de tijd in de GMT-tijdzone overeen met de Universal Time Coordinated (UTC), geschreven als “UTC + 0h”.

Gerelateerde termen:
• Universele tijd (UT)