Glossarium astronomicum

Een verklarende lijst met astronomische termen

Sterstructuur

- Geplaatst in glossarium-s door

Terug naar de woordenlijst

Eenvoudig gezegd zijn sterren bollen van gas (of beter gezegd: plasma) die bij elkaar worden gehouden door hun eigen zwaartekracht en door hun interne druk worden behoed voor instorting. Modellen van de sterstructuur beschrijven in detail hoe de omstandigheden in de kern van een ster leiden tot verschillende soorten kernfusiereacties, hoe de energie die bij die reacties vrijkomt naar buiten wordt getransporteerd door straling, geleiding of convectie, en hoe het evenwicht tussen zwaartekracht en druk in de verschillende segmenten van de ster in stand wordt gehouden. Op deze manier verbinden modellen van de structuur van sterren ook de massa, helderheid, samenstelling en verwachte levensduur van een ster met elkaar. Ze beschrijven ook de rol van de rotatie van sterren, de evolutie van sterren (hoe sterren in de loop van de tijd veranderen) en de fysica van sterrenresten.

Gerelateerde termen:
Chromosfeer
Corona
Fotosfeer
Stralingszone
Ster
Evolutie van sterren
Stellaire restanten
Convectieve zone
Rotatie
Sterkern

Corona

- Geplaatst in glossarium-c door

Terug naar de woordenlijst

De corona van een ster is een gebied van extreem heet plasma met een lage dichtheid rond de atmosfeer van de ster, dat zich miljoenen kilometers de ruimte in kan uitstrekken. Elke ster met een redelijk sterk magnetisch veld, geproduceerd door een dynamo-effect wanneer geladen materie zich binnen de ster beweegt, heeft naar verwachting een corona. Observatie van de corona van onze zon met het blote oog is mogelijk tijdens een totale zonsverduistering, wanneer de corona zichtbaar wordt als een witachtig, onregelmatig gevormd gebied rond de verborgen zonneschijf. Meer in het algemeen wordt de vorm van de corona van een ster bepaald door de magnetische velden van de ster en de uitwaartse druk van het gas in de bovenste regionen. Stellaire corona's hebben zeer hoge temperaturen: met meer dan een miljoen kelvin is de corona van de zon veel heter dan het oppervlak van de zon.

Het mechanisme voor het verwarmen van de corona tot die temperatuur is onderwerp van lopend onderzoek, maar het lijkt duidelijk dat de magnetische velden die de corona vormen een belangrijke rol spelen. De vorm van de corona van de zon verandert op tijdschalen van seconden tot maanden, meestal als reactie op zonneactiviteit, zoals zonnevlammen die plasma in de corona uitstoten, of coronale massa-ejecties waarbij een aanzienlijke hoeveelheid geladen deeltjes vrijkomt.

De vorm verandert ook op een tijdschaal van jaren met wat de zonnecyclus wordt genoemd – de periodieke verandering in sterkte en oriëntatie van het magnetische veld van de zon, met een periode van bijna elf jaar. Verwacht wordt dat dergelijke veranderingen zich op analoge wijze ook in de corona's van andere sterren zullen voordoen.

Gerelateerde termen:
Chromosfeer
Zonnevlam
Protuberans
Zonnewind
Sterstructuur

Chromosfeer

- Geplaatst in glossarium-c door

Terug naar de woordenlijst

De chromosfeer (of "kleurenbol") van de zon of een andere zonachtige ster is de dunne laag in de atmosfeer direct boven de fotosfeer, de dichtere laag waaruit het zonlicht of sterlicht wordt uitgezonden. Tijdens een totale zonsverduistering is de chromosfeer zichtbaar als een zwakke ring van gloeiende gassen, voornamelijk waterstof, dat rood gloeit, vandaar de naam.

Gerelateerde termen:
Corona
Fotosfeer
Sterstructuur