In de astronomie is precessie de geleidelijke verandering van de rotatieas of de baanparameters van een object. De belangrijkste precessie in de astronomie is de precessie van de aardas. De licht afwijkende bolvorm van de aarde, in combinatie met de zwaartekracht van de zon en de maan, zorgt ervoor dat de rotatieas van de aarde in ongeveer 26.000 jaar een kegel beschrijft. Dit leidt tot geleidelijke veranderingen in de posities van de hemelpolen en het hemelcoördinatensysteem. Ook de positie van de zon bij de equinoxen verandert, waarbij de posities van de zon bij de lente- en herfstequinox in een cyclus van 26.000 jaar door de sterrenbeelden van de dierenriem bewegen.
Ook de oriëntatie van banen kan precesseren. De banen van planeten en andere objecten rond de zon zijn elliptisch. De oriëntatie van deze ellipsen kan in de loop van de tijd geleidelijk veranderen. Het bekendste voorbeeld is de precessie van de baan van Mercurius. Het dichtstbijzijnde punt van de baan van Mercurius rond de zon verandert geleidelijk en beweegt zich zeer langzaam rond de zon, over een periode van meer dan twee miljoen jaar. De snelheid waarmee de baan van Mercurius op deze manier verandert, kan niet goed worden gemodelleerd door de klassieke mechanica. De juiste modellering van dit effect was een van de belangrijkste tests die Einsteins algemene relativiteitstheorie met succes doorstond. Een andere opmerkelijke precessie is de precessie van de baan van de maan rond de aarde.
Gerelateerde termen:
• Equinox
• Hemelcoördinaten
• Hemelpool
• Rotatie van de aarde
• Baan
• Algemene relativiteitstheorie
• Aardas
• Rotatie