Glossarium astronomicum

Umbra

Umbra is Latijn voor ‘schaduw’. In de context van eclipsen is de umbra het gebied in de ruimte waar een waarnemer ziet dat het ene hemellichaam het licht van het andere volledig blokkeert. Bij een zonsverduistering bijvoorbeeld ziet elke waarnemer in de umbra de zonneschijf volledig bedekt door de maanschijf. Een waarnemer in het penumbra-gebied ziet daarentegen slechts een gedeeltelijke verduistering – in het geval van een zonsverduistering wordt de zonneschijf slechts gedeeltelijk door de maan bedekt. Als een waarnemer het bedekkende object te klein vindt om het object erachter volledig te bedekken, zoals bij een ringvormige zonsverduistering, wordt gezegd dat de waarnemer zich in de antumbra bevindt. Alternatieve betekenis: het binnenste, donkerdere gebied van een zonnevlek wordt de umbra genoemd, het omringende, minder donkere gebied de penumbra.

Gerelateerde termen:
• Penumbra
• Zonsverduistering
• Schaduw

De penumbra (Latijn voor ‘bijna schaduw’) heeft twee betekenissen.

In de eerste betekenis verwijst penumbra naar het buitenste, minder donkere deel van de schaduw die tijdens een eclips op een lichaam wordt geworpen, waarbij het licht slechts gedeeltelijk wordt geblokkeerd. Bij een zonsverduistering bijvoorbeeld zullen waarnemers in het penumbra-gebied zien dat de maan de zon slechts gedeeltelijk bedekt en zullen ze alleen een gedeeltelijke verduistering zien.

In de tweede betekenis verwijst penumbra naar het duidelijk zichtbare buitenste en helderdere deel van een zonnevlek.

Gerelateerde termen:
• Zonsverduistering
• Zonnevlek
• Umbra
• Schaduw