Glossarium astronomicum

Een spiegel is een optisch apparaat dat licht vanaf zijn oppervlak weerkaatst. Bolle spiegels verspreiden lichtstralen, en holle spiegels concentreren lichtstralen. Holle spiegels kunnen zo worden gevormd dat ze parallelle lichtstralen op één punt bundelen. De meeste moderne telescopen gebruiken grote holle spiegels als hun primaire verzamelgebied.

Het hoofdgedeelte van de meeste spiegels die in astronomische telescopen worden gebruikt, is gemaakt van glas. Andere materialen die soms voor het spiegelgedeelte worden gebruikt, zijn keramiek en metalen. Het spiegelgedeelte wordt geslepen (of anderszins gevormd) en gepolijst, en als het materiaal nog niet reflecterend is, wordt er een dunne metalen coating op het oppervlak aangebracht. Aluminium is het meest gebruikte coatingmateriaal, maar goud of zilver zijn alternatieven.

Voor telescopen met een diameter van meer dan ongeveer 6 meter is het gieten en ondersteunen van zulke enorme glazen spiegels moeilijk. Als gevolg daarvan gebruiken sommige van de grootste telescopen ter wereld nu veel kleinere spiegels die samen zijn geplaatst om het licht te focussen alsof ze één grote spiegel zijn.

Gerelateerde termen:
• Optica
• Reflectietelescoop

Een lens is een optisch apparaat dat door middel van breking licht buigt, zodat het wordt gebundeld of verspreid. Lenzen worden doorgaans gemaakt van glas, kunststof of een ander transparant materiaal. Convexe lenzen bundelen licht en brengen een parallelle lichtstraal samen op één punt. Concave lenzen verspreiden een parallelle lichtstraal, zodat deze lijkt te komen van één punt.

Lenzen zijn de belangrijkste onderdelen van refractietelescopen en verrekijkers. Zelfs als een astronomische telescoop een reflectietelescoop is (een telescoop die spiegels gebruikt om licht te focussen), is het waarschijnlijk dat de camera's en spectrografen die aan de telescoop zijn bevestigd, een of meer lenzen gebruiken.

Een massief object kan een ‘zwaartekrachtlens’ worden genoemd wanneer het optische vervorming veroorzaakt in het beeld van een ander object op de achtergrond. Deze vervorming is het gevolg van de afbuiging van het licht van het achtergrondobject door de zwaartekracht van het massieve object op de voorgrond; dit fenomeen wordt zwaartekrachtlenzen genoemd.

Gerelateerde termen:
• Zwaartekrachtlens
• Optica
• Reflectietelescoop
• Refractietelescoop
• Breking
• Spectrograaf
• Spiegel